Di tích lịch sử “Tượng đài Tiếng sấm đường 5” được xây dựng nhằm ghi lại dấu ấn lịch sử quan trọng trong phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp trên đường 5 và đường sắt Hải Phòng - Hà Nội của quân và dân 3 tỉnh: Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên (cũ).



Ngược dòng lịch sử Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thực dân Pháp quay lại xâm lược nước ta lần thứ 2. Nhận thấy đường 5 là tuyến giao thông huyết mạch quan trọng bậc nhất ở chiến trường Bắc Bộ, chạy qua 4 tỉnh: Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng, trong thời gian Pháp xâm lược là vùng tạm chiếm của chúng. Chúng đã lập nhiều đồn bốt, tháp canh, mở nhiều cuộc tuần tra, càn quét dọc tuyến đường này và các vùng phụ cận, gây nhiều tội ác với Nhân dân ta. Nhưng dù “đường số 5 có trăm cái bốt. Dân đường 5 vẫn một lòng son”… đã anh dũng, quật cường đánh cho bọn cướp nước những đòn chí mạng; làm nên “Tiếng sấm đường 5” vang rền .
Mở màn là trận đánh bằng mìn của du kích Vật Cách (Kiến An) tại Quán Toan, Hải Phòng vào cuối tháng 11 năm 1946. Với khẩu hiệu “Không ngừng tiếng súng, không ngừng tiếng mìn trên đường 5 để phối hợp với Điện Biên Phủ”, quân dân Hải Dương,Hải Phòng, Hưng Yên cũ đã kiên cường chiến đấu, bám đất, bám làng, tổ chức nhiều trận đánh mìn trên tuyến đường 5, góp phần tiêu hao lực lượng, vũ khí, phương tiện, ngăn cản sự chi viện của địch cho chiến trường Điện Biên Phủ.
Tổng kết cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược lần thứ hai 1945 - 1954, quân và dân Kim Thành cũ nay là các xã Lai Khê, Phú Thái, An Thành và Kim Thành đã đánh 528 trận, trong đó 370 trận bằng mìn, tiêu diệt 10.533 tên địch, bắt sống 610 tên, thu phục 2.061 hàng binh, thu được 486 súng các loại, phá huỷ 36 đầu máy xe lửa, 7.503 toa xe và 19 xe quân sự.
Sau chiến dịch, nhiều tên tuổi, nhiều anh hùng của mảnh đất Hải Dương mãi được khắc ghi vào lịch sử. Có những chiến sĩ tài ba, quả cảm được suy tôn là "Vua mìn". Trong đó có hai "Vua mìn" được phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân là ông Nguyễn Văn Thoà và ông Nguyễn Đình Viện.
Để tri ân những đóng góp, hy sinh của bộ đội, du kích… đã ngã xuống trong các chiến dịch đánh mìn trên tuyến đường 5 và đường sắt Hà Nội - Hải Phòng, tháng 8/2023 tỉnh Hải Dương đã khởi công xây dựng công trình tượng đài “Tiếng sấm đường 5” tại thôn Xuân Mang xã Lai Khê.
Quần thể “Tượng đài Tiếng sấm đường 5” được xây dựng với bố cục gồm 2 phần: Phần Tượng đài và nhóm tượng nhân vật. Tượng đài được xây dựng bằng chất liệu đá tự nhiên ghép khối, cao 21,06 m. Phía sau khu tượng đài đắp đồi đất, trồng cây xanh. Dự án còn có các hạng mục khác như bãi đỗ xe, sân hành lễ, bia chứng tích, khu vệ sinh, tường rào, cây xanh, tiểu cảnh... Bề mặt tượng đài và nhóm tượng nhân vật dùng đá tự nhiên. Bia dẫn tích với Diện tích xây dựng 13,2m2, chiều cao bia 1,73m được gia công bằng đá tự nhiên, đục chạm phù điêu trang trí; chữ gắn trên bia dẫn tích đúc đặc bằng đồng… Công trìnhTượng đài tiếng sấm đường 5 hoàn thành và đưa vào sử dụng từ tháng 12 năm 2024.
Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, tiếp bước truyền thống cha anh, những năm qua Đảng bộ và nhân dân các xã Lai Khê, Vũ Dũng và Tuấn Việt cũ nay là xã Lai Khê mới đã đoàn kết, vượt qua khó khăn, tổ chức nhiều phong trào thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả quan trọng trên các mặt. Công tác xây dựng đảng luôn được chú trọng, hệ thống chính trị ổn định, vững mạnh. Công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước được quan tâm. Phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh được cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo sát sao và đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Công tác an sinh xã hội được đảm bảo. Công tác đền ơn đáp nghĩa được thực hiện đảm bảo và kịp thời….